تحریریه ایوان خانه مهر:
فعالیتهای بشری با سرعت بی سابقه ای موجب تغییر ترکیب هوای موجود در جو زمین شده است. محدود بودن ذخایر فسیلی و همچنین آلودگی های ناشی از مصرف این سوختها موجب گشته تا در دو دهه اخیر موضوع محیط زیست و ابعاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن تدریجاً از محدوده مرزهای داخلی کشورها فراتر رفته و به عنوان یک مشکل بین المللی مطرح گردد. همین امر موجب گشته تا در کشورهای صنعتی از اوایل دهه 1970 قوانین جامعی جهت بهینه سازی مصرف انرژی در خصوص منطقی ساختن الگوی مصرف اعمال گردد.
ساختمان ها و خانه ها به تنهایی مصرف یک ششم منابع آبی دنیا، یک چهارم چوب برداشت شده و دو پنچم سوخت های فسیلی دنیا را در اختیار دارند. آلودگی موجود، ناشی از بی کفایتی و هدر دادن منابع موجود در طرح های غلط است. مواد آلوده کننده دست ساز جوامع بشری بوده و باعث بیمار شدن محیط زیست شده اند و یک سامانه زیستی ناسالم، نهایتاً منجر به محیط زیستی ناپاک برای انسان ها می شود.
توسعه ای پایدار است که بتواند در دوره زمانی طولانی بدون این که خسارتی به محیط زیست وارد کند تداوم یابد. طبیعتاً تداوم حیات بشر با کار و مصرف انرژی همراه است؛ در این میان شناخت عوارض ناشی از منابع مختلف تولید انرژی میتواند راه حل مناسب و محتمل برای برخورد با این مسئله را در بر داشته باشد.
اما تعریف مفهوم توسعه پایدار چیست ؟ حلقه متصل کننده علم معماری و علوم مرتبط یا انرژی چیست؟ معماران با به کارگیری چه راهکار هایی میتوانند شرایط محیطی را برای زندگی افراد در جامعه و مسکن تنظیم کنند؟
ابتدا باید به این گزاره توجه داشت که موضوع تنظیم شرایط محیط در معماری علاوه بر نیاز به آگاهی و تسلط بر مباحث ساختمانی، به دلیل نیاز به آشنایی بیشتر با علوم فیزیک ، دارای پیچیدگی خاصی است که از حوزه علاقه اغلب معماران خارج است. با توجه به ضروری بودن فراگیری این اطلاعات توسط معماران ؛ باید به دنبال راهی بود تا با زبانی ساده به بررسی عوامل تنظیم شرایط محیطی مبتنی بر انرژی در حوزه معماری پرداخته شود.
دکتر زهرا قیابکلو در کتاب مبانی فیزیک ساختمان2 با ارائه تعداد زیادی مثال، استفاده از تصاویر و تبیین اطلاعات بصورت جدول، سعی در بیان فصیح مفاهیم و انتقال ساده مطالب در موضوع تنظیم شرایط محیطی داشته است. مؤلف در کتاب مذکور با درنظر داشتن کاربرد مطالب در حوزه معماری با ارائه مباحثی جهت شناخت اولیه نسبت به اصول و مبانی انرژی، کلام خود را آغاز و در ادامه تا مباحث عوامل اقلیمی، نور ، سایه،حرارت و دما در محیط پیش رفته است.
مولف این کتاب در 11 بخش اصلی پس از معرفی عوامل اقلیمی و طبقه بندی اقلیمی جهان و سپس ایران به سرفصل هایی همچون تابش خورشید، الگوی حرکتی سایه، مبانی انتقال حرارت در ساختمان ، ساختمان های هوشمند و فناوری های متداخل با هر یک از این سرفصل ها می پردازد.
کنترل عوامل محیطی ناخواسته در محیط کار و زندگی امروزی و همچنین دفاتر اداری از محوری ترین موضوعاتی است که در این که کتاب به آن پرداخته شده است.قابل ذکر است که مطالب ارائه شده عمدتاً مربوط به سامانه های گرمایشی است.
همچنین بخش دوازدهم این کتاب به معرفی مصادیق و نمونه راهکار های به کار گرفته شده در ساختمان های بزرگ و مشهور جهان اختصاص دارد که با طراحی فعال و غیر فعال و بهره مندی از مواهب طبیعی، مصرف انرژی را به حداقل رسانده اند.
دکتر قیابکلو در مقدمه فصل دوازدهم به نکته ای ارزشمند اشاره می کند که حکایت از گستردگی موضوعات مرتبط با سه مؤلفه انسان،انرژی و طراحی معماری دارد؛ او می نویسد:
با مطالعه نمونه هایی که سعی در طراحی برای استفاده از انرژی های تجدیدپذیر داشته اند می توان دریافت که تنها یک روش و برنامه کار مشخصی برای ساختن یک ساختمان ]ایده آل[ با مصرف انرژی پایین و در تناسب با محیط، وجود ندارد. بلکه همواره راه های متنوع و کارآمدی برای دستیابی مؤثر به شرایط آسایش در تابستان و زمستان امکان پذیر هستند.
این کتاب در 13 فصل و 372 صفحه توسط انتشارات جهاد دانشگاهی برای اولین بار در سال 1389 چاپ و منتشر شد و تا کنون 14 بار تجدید چاپ شده است.
[box type=”alert-success” align=”aligncenter” class=”” width=””]علاقمندان به مطالعه این کتاب می توانند با مراجعه به کتابسرای تخصصی ایوان خانه مهر واقع در مجتمع ناشران قم ، به کتاب مذکور و همچنین سایر کتب رشته معماری دسترسی رایگان داشته باشند.[/box]
مبانی فیزیک ساختمان 2 (تنظیم شرایط محیطی)
موضوع: تكنولوژي و معماری
نام ناشر: اميركبير
نام نویسنده: دکتر زهرا قیابکلو
تعداد صفحه: 372