لویی کان در ۲۰ فوریه ۱۹۰۱ در جزیره اوزل واقع در استونی (روسیه) متولد شد. خانواده او در سال ۱۹۰۵ به آمریکا مهاجرت کردند و او در ۱۷ ماه مارس ۱۹۷۴ به علت حمله قلبی، دار فانی را وداع گفت. مرگ او در ایستگاه فیلادلفیا در شهر نیویورک هنگام بازگشت از مسافرت هندوستان اتفاق افتاد. او یک زندگی پر ماجرا را گذرانده است.
زمان اجرای اولین ساختمانهای کان به سال ۱۹۲۵ بر می گردد ولی تا اواسط دهه ۵۰ با اجرای چند اثر توجه آمریکا و جهان را به خود جلب کرد. در آثار کان تجریبات معماری مدرن، الهامات کلاسیسک یونان و معماری قرون وسطی، معماری اسلامی و حتی آکادمیسم قرن ۱۹ اروپا را میتوان دید. در کل میتوان گفت او در اکثریت کارها تحت تاثیر مکتب بوزار بود و از همین رو، در کارهای او یک نوع نگرشی به تاریخ است و به خاطر همین او را به پست مدرنهای تاریخگرا نزدیک حس میکنیم.
تعدادی از کارهای او در حد پروژه باقیمانده است، پروژهها در بالاترین حد و با پیچیدگی تمام طراحی شدهاند ولی در زمان اجرا، فرمها با انتخاب مصالح مناسب و غالبا طبیعی و سنتی ساده میشوند. کان برخلاف استادان برجسته پیش از خود نه در پی توضیح است و نه اثبات نوشتهها؛ گفتارش با ابهام همراه است. در کارهای لویی کان کاربرد دقیق مصالح و بیان قواعد استفاده از مصالح و تنوع استفاده کردن از مصالح مشهود است.
معماری لویی کان
لویی کان نخستین معمار آمریکایی روسی تبار بود که بعد از جنگ جهانی دوم برخاست و نیز اولین کسی بود که از مکتب جهانی «فرم تابع عملکرد است» برید. معماری کان نه در قالب معماری ارگانیک فرانک لوید رایت جای میگیرد و نه در قالب دیگر نهضتهای معماری مدرن، مثل مکتب معماری مدرن لوکوربوزیه و میس وندروهه.
کان اغلب از فرم، نور و روشنایی و از فضاهایی که عملکردی بر آنان غالب است، صحبت میکرد. درباره نور و روشنایی نوشته است که:
نور و روشنایی حضور همه چیز را باعث میشود. اجسام از نور مشتق میشوند یا به تعبیری دیگر، هر گاه نور مصرف شود جسم حاصل میآید. اجسام همانها هستند که به سبب وجودشان سایه به وجود میآید و سایه به نور تعلق دارد. نور به جانب جسم حرکت میکند و جسم به جانب نور و این امر محیط و جو سازندگی را به وجود میآورد. فرم به خود میگوید: من باید چیزی بسازم. در آثار کان همواره احساسی یکسان از قدمت و تازگی موجود بود. پژوهشی شدید برای تمام چیزهایی که در قبال سازندگی آدمی در تمام زمانها، زیبا و منطقی بود. این اندیشه که گذشته در حال حاضر ریشه دارد.
کان را میتوان شاعرترین معمار در صد سال گذشته دانست.
گفتهها و جملههای معروف لویی کان
لوکوربوزیه معلم من بود ولی این را خودش نمی دانست – تاثیر از کارهای بتن مسلح و عریان بودن ساختمان
سنتی بودن در معماری مانند سایر موارد به این معنا نیست که گذشته را دوباره تجدید کنیم، بلکه باید از آن و با امکانات معاصر استفاده کنیم.
سبک متعلق به زمان است در حالی که جوهر هنرمند ابدی است.
ارزش ساختمان با کیفیت فضاهای معماری سنجیده میشود.
تکنولوژی شگفتانگیز است و باید بخشی از انگیزه حرفهای ما شود. اگر یک ساختمان بتواند به تکنولوژی الهام دهد بی اندازه با ارزش است.
از جمله آثار مشهور لویی کان میتوان به موارد زیر اشاره کرد
- مجلس ملی بنگلادش در داکا ۱۹۶۲
- موسسه اداری در احمد آباد – هند – ۱۹۶۳
- موزه هنر کیمبل ۷۲-۱۹۶۶
- بیمارستان مرکز ایوب در داکا ۱۹۶۳
- گالری هنری دانشگاه یل ۵۴-۱۹۵۰
- بنای یادبود شش میلیون یهودی ۶۹-۱۹۶۷
- ساختمان آزمایشگاههای پزشکی دیچاردز، پنسیلوانیا ۶۱-۱۹۵۷
- توسعه شهر سازی محله عباس آباد تهران با مشارکت کنزوتانگه
- خوابگاه الئونوردونولی اردمن،اقامتگاه دانش جویان دختر ،کاهابرن مار-پنسیلوانیا
- کلیسای موحد ،نیویورک67-1959
- کنیسه مایکوه،اسراییل ،70-1961
کریستیان نوربرگ شولتس که خود یکی از برجسته ترین چهرههای پدیدارشناسی در معماری بود در جای جای کتاب معنا در معماری غرب خود و در خلال موضوعات مختلف از لویی کان به عنوان چهره ای تأثیر گذار در تاریخ معماری نام می برد و کان را شگفتی و پدیده می نامد .توصیف وی از زندگی حرفه ای لویی کان جالب و قابل تأمل است.
شولتس در صفحه 520 کتاب معنا در معماری غرب در ستایش لویی کان اینگونه می نویسد:
ظهور لویی کان (1901-1974) یکی از شگفت ترین پدیده ها در تاریخ معماری مدرن است. لویی کان پس از آنکه بسیاری از عمر خود را در نظریه پردازی و تدریس گذراند؛ ناگهان به پختگی خلاقانه رسید و مجموعه ای بالنده از بناها را تحقق بخشید که در همه نسل معمارن جوان تر ، این باور را زنده کرد معماری هنر است؛ هنری که میتوان با آن ارزش های گوهری وجود را بیان کرد. ظهور و اهمیت او را وینسنت اسکالی چنین وصف کرده است: ” رشد این درخت به چه آرامی، همچون درخت زیتون ، میوه این نسل ها را به بار آورد.”